W związkach bizmut występuje prawie wyłącznie jako pierwiastek trójwartościowy. Związki zawierające bizmut w innych stopniach utlenienia (—3, +5, być może także +4, +2 i +1) są nietrwałe i mało zbadane.
W podobny sposób z ortofosforanów jednometalicznych powstają me- tafosforany: NaH2P04 = 11,0 + NaPOs. Odmiennie zachowują się fosforany amonowe: przy ogrzewaniu tracą one amoniak, pozostawiając jako suchą pozostałość kwas fosforowy.
Pod względem ilości, w jakiej występuje na powierzchni ziemi, chlor zajmuje wśród innych pierwiastków jedenaste miejsce, stanowiąc około 0,2% skorupy ziemskiej. Spotyka się go wyłącznie w związkach z innymi pierwiastkami. Najbardziej rozpowszechnionym spośród tych związków, stanowiącym najważniejszą substancję wyjściową dla otrzymywania wszystkich innych preparatów chlorowych, jest chlorek sodowy, NaCl, czyli zwykła sól kuchenna. Olbrzymie ilości […]
Rozpuszczalność dwutlenku chloru w wodzie jest dość duża: 1 litr wody w 10,7°C rozpuszcza 117 g C102. W roztworze dwutlenek chloru ulega hydrolizie na Cl- i ClOg- przejściowo tworzą się też kwasy podchlorawy i chlorawy. Z roztworami zasad dwutlenek chloru daje chloryny i chlorany. Z pomiarów gęstości gazu wyprowadza się wzór CIO2 z chlorem czterododatnim.
Chlorowodór jest to gaz bezbarwny o ostrym, przenikliwym zapachu. Jest nieznacznie tylko cięższy od powietrza (gęstość względem powietrza wynosi około 1,27), co prowadzi do ciężaru cząsteczkowego około 36,5 i do wzoru HC1. W zwykłej temperaturze chlorowodór daje się skroplić samym tylko ciśnieniem na ciecz bezbarwną, nieco cięższą od wody (d = 1,187 g/cm3), wrzącą pod […]
Kwas ortofosforowy, H3POi? ciężar cząst. 98,00. Przez połączenie pięciotlenku fosforu z wodą powstaje zrazu kwas metafosforowy, uboższy w wodę. Kwas ten powoli, szybciej po zagotowaniu, przyłącza w roztworze wodę, przechodząc w kwas orto. W technice otrzymuje się zwykle kwas ortofosforowy przez działanie średnio stężonym kwasem siarkowym na fosforyty, zawierające jako główny składnik ortofosforan wapniowy, i […]
Podczas działania chlorem na SbCl3, rozpuszczony w kwasie solnym, roztwór przybiera przejściowo zabarwienie ciemnobrunatne, prawdopodobnie na skutek tworzenia się czterochlorku antymonu w myśl równań: SbClg + Cl2 = SbCl5 i SbCl3 + SbCl6 2 SbCl4.
Siarkowodór dość dobrze rozpuszcza się w wodzie. Jedna objętość wody w 0°C rozpuszcza 4,65 objętości gazu, a w 20°C — 2,61 objętoś ci. Otrzymany roztwór, tzw. woda siarkowodorowa, wykazuje odczyn słabo kwaśny, co dowodzi, że siarkowodór w roztworze ulega dysocjacji z wytworzeniem jonów wodorowych (kwas siarkowodorowy). Rozpad na jony zachodzi jednakże w stopniu bardzo nieznacznym: […]
Ciężar cząst. 44,016, tt. = —102,4°C, tw. = —89,5°C, t.kryt. = + 36,5°C, dc = = 1,2257 g/cm3, D60 = 1,9804 g 'l. Otrzymywanie. Związek ten powstaje przez redukcję wyższych tlenków azotu metalicznym cynkiem, chlorkiem cynawym, SnCl2, i in. Najwygodniej otrzymać go w laboratorium przez ostrożne ogrzewanie suchego azotanu amonowego: NH4N03 = N20 + 2H20 […]
Szczególnie uderzającą własnością amoniaku jest jego niezwykle wielka rozpuszczalność w wodzie, tym większa, im niższa jest temperatura. W 0°C jedna objętość wody rozpuszcza 1176 objętości gazu, w 20°C — 702 objętości przez ogrzanie zaś do temperatury wrzenia można odpędzić z wody praktycznie cały amoniak. Łatwość, z jaką amo- ninak rozpuszcza się wodzie, można zademonstrować za […]
W zwykłej temperaturze chloran potasowy, podobnie jak inne chlorany, jest zupełnie trwały. Ogrzany nieco powyżej temperatury top nienia (356°C), rozkłada się na chlorek i nadchloran: i KC1Q3 — KOI -f 3 KCIO,.
Sole kwasu tiosiarkowego, zwane tiosiarczanami, można otrzymać przez gotowanie roztworów siarczynów z drobno sproszkowaną siarką: SO| +8 = 8203-. Powstają one również przez utlenianie wielosiarczków tlenem z powietrza. W ten sposób otrzymuje się np. tiosiarczan wapniowy z siarczku wapniowego, który stanowił produkt odpadkowy w otrzymywaniu sody metodą Leblanca (§ 308) i podczas leżenia przez dłuższy […]
Halogeny tworzą z azotem kilka typów związków. Jedne z nich, o wzorze ogólnym N2X, wywodzą się od kwasu azotowodorowego i podobnie jak on są substancjami silnie wybuchowymi. Drugie, o wzorze NX3, można uważać za pochodne amoniaku, w którym atomy wodoru zostały zastąpione przez halogen. Dla fluoru i chloru znane są też nietrwałe związki typu NH2X […]
Tellur został wykryty przez Reichensteina (1782) i zbadany dokładniej przez Klaprot-ha, który uznał go za odrębny pierwiastek i nadał mu też nazwę pochodzącą od słowa tellus (ziemia). Tellur spotyka się bądź w stanie rodzimym, najczęściej obok złota i srebra, bądź też w postaci związków z tymi metalami (a także z miedzią i rtęcią). Samoistne minerały […]
