Kwas nadchlorowy należy do najsilniejszych kwasów jednozasado- wych, Sole jego, nadchlorany, są przeważnie łatwo rozpuszczalne w wodzie, Pewien wyjątek stanowią nadchlorany: potasowy, rubidowy i ce- zowy, dość trudno rozpuszczalne na zimno, znacznie łatwiej na gorąco.

Dwutlenek siarki powstaje z wydzieleniem znacznych ilości ciepła, jest więc związkiem odpornym na działanie wysokich temperatur. Aczkolwiek tlen jest w nim dość mocno związany z siarką, jednakże działaniem substancji o dużym powinowactwie do tlenu SO2 daje się zredukować z powrotem na siarkę, działa więc jako środek utleniający. Utlenia np. wodór in statu nascendi magnez metaliczny, zapalony i wprowadzony do dwutlenku siarki, pali się dalej, węgiel natomiast, wykazujący mniejsze powinowactwo do tlenu — gaśnie. Z siarkowodorem dwutlenek siarki reaguje w ten sposób: że powstaje siarka i woda: – 2HsS + 902 = 2n20 + 3S.

W wodnym roztworze amoniak występuje więc głównie w postaci obojętnych cząsteczek NH3 obok nieznacznych ilości jonów NH+.

Przez zobojętnienie zasady amonowej kwasami otrzymuje się odpowiednie sole, zwane solami amonowymi. Te same sole można też otrzymać przez bezpośrednie działanie gazowego amoniaku na bezwodne kwasy. Na przykład chlorek amonowy (salmiak) tworzy się bądź przez zobojętnienie zasady amonowej kwasem solnym w roztworze wodnym — bądź też przez bezpośrednie łączenie się bezwodnego amoniaku z gazowym chlorowodorem: NH3 HC1 = NH4CI.

Ciężar cząst. 80,066, tt. = 16,85°C, tw. – 44,8°C, t. kryt. = 218DC, dC2o = 1,97 g/cm3, ds = 1,995 g/cm3. Trójtlenek siarki otrzymywano dawniej przez ogrzewanie ałunu lub siarczanu żelazowego. Powstaje on również podczas ogrzewania pirosiarczanów lub przez odwodnienie kwasu siarkowego pięciotlenkiem fosforu: H2S04 + P205 = S03 + 2HPOa.

Wobec małego powinowactwa jodu do wodoru jodowodór nie może być otrzymywany z dobrą wydajnością ani przez bezpośrednie łączenie pierwiastków, ani działaniem kwasu siarkowego na jodki. Powstający w tej drugiej reakcji jodowodór zostaje przez kwas siarkowy prawie całkowicie utleniony na jod. W praktyce stosuje się do wytwarzania gazowego jodowodoru tę samą metodę, jak i do otrzymywania bromo- wodoru, tj. działanie wody na trój jodek fosforu lub działanie jodem na fosfor w obecności wody. Gdy chodzi o otrzymanie HJ w roztworze wodnym, można też działać jodem na wodny roztwór siarkowodoru: J2 + H2S aq = 2HJ a.q -f S + 17,5 kcal.

Cząsteczka SOCI2 ma kształt trójkątnej nierównobocznej piramidy z atomem siarki w wierzchołku (rys. 95). Odległości S—CI wynoszą – 2,05 A, S—O — 1,45 A wiązania S—Cl tworzą ze sobą kąt 97,5° natomiast kąt O-S-Cl jest nieco większy (107,5°).

Nowsze badania optyczne nad budową cząsteczek wskazują na to, że w cząsteczkach L>g, występujących w niskich temperaturach zarówno w stanie stałym, jako też ciekłym i gazowym, atomy siarki układają się w dwu płaszczyznach tworząc zamknięte pierścienie ośmioczłonowe (rys. 90). W miarę podwyższania temperatury coraz większa liczba tych pierścieni ulega rozerwaniu i przekształca się w otwarte „łańcuchy” ośmioatomowe, co m. in. pociąga za sobą wzrost lepkości siarki ciekłej. Pękanie tych łańcuchów na fragmenty o mniejszej liczbie członów prowadzi do ponownego wzrostu ruchliwości ciekłej siarki. Wobec tego, że siarka plastyczna zawiera tym więcej odmiany S, im bardziej była ogrzana, można by przyjąć, że odmianie Sx odpowiada pierścieniowa budowa cząsteczki, odmianie zaś S/./, — łańcuchowa.

Również i zasady rozpuszczają tlenk antymonawy. Ma on więc charakter amfoteryczny. Sole, w których tlenek antymonawy występuje jako bezwodnik kwasowy, noszą nazwę antymoninów. Wzory ich dają się zazwyczaj wyprowadzić od nieistniejącego w stanie wolnym kwasu metaantymonawego, HSb02- Antymonin sodowy, NaSbC>2 3H20, dość trudno rozpuszcza się w wodzie, w odróżnieniu od łatwo rozpuszczalnej soli potasowej. Roztwory antymoninów mają na skutek hydrolizy odczyn silnie zasadowy, co dowodzi, że kwasowe własności występują w tlenku antymonawym w słabym jedynie stopniu.

Antymon jest to metal o silnym połysku srebrzystobiałym, niezbyt twardy i tak kruchy, że łatwo daje się sproszkować w moździerzu. Jak na metal, jest dość słabym przewodnikiem ciepła i elektryczności.

Związki tlenowe jodu, tak pod wzglądem ich składu, jak i trwałości, odbiegają dosyć znacznie od związków innych chlorowców. Natomiast kwasy tlenowe jodu stanowią pod wieloma wzglądami analogi odpowiednich kwasów bromu i chloru.

Nazwy kwasów beztlenowych otrzymuje się łącząc nazwę odpowiedniego pierwiastka lub grupy atomowej (rodnika) z zakończeniem -wodorowy za pomocą łącznikowego o (kwas chlorowodorowy, cyjanowodorowy). Nazwy odpowiednich soli przyjmują końcówkę -ek (chlorek, cyjanek).

Mieszanina gazowego chloru z wodorem może być przechowywana w zwykłej temperaturze i bez dostępu światła przez czas nieograniczenie długi bez żadnej dostrzegalnej zmiany. Wystarczy jednak wystawić ją na chwilę na bezpośrednie działanie światła słonecznego, by nastąpiło gwałtowne połączenie tych pierwiastków na chlorowodór, pod względem siły wybuchu niewiele ustępujące eksplozji gazu piorunującego: H2 -1- Cl = 21101 -i- 2 21,9 kcal.

Ciężar cząst. 43,032, tt. = —80°C, tw. <= -j-35,7°C, dc = 1,126 g/cm3. Również i ten związek azotu z wodorem otrzymany został po raz pierwszy przez Curtiusa z bardziej złożonych połączeń organicznych. Obecnie wytwarza się go (a właściwie jego sól, azydek sodowy) według Wislicenusa przez działanie podtlenku azotu na amidelt sodowy: STaKTHs + OXo = NaX, + 11,0.

Destylacja rozkładowa drewna, mająca na celu otrzymywanie węgla drzewnego i smoły, uprawiana była sposobem prymitywnym już od bardzo dawna. Powstające przy tym lotne produkty uchodziły bezużytecznie w powietrze. W nowoczesnych zakładach przemysłowych prowadzi się suchą destylację drewna w retortach żelaznych, umożliwiających chwytanie tych produktów. W wyniku procesu prowadzonego zwykle w 400—500°C otrzymuje się w stosunku do wyjściowej masy drewna 20—30% gazu, około 40% produktów wodnistych, mianowicie kwas octowy („ocet drzewny”), aceton oraz metanol, czyli spirytus drzewny w przypadku drewna z drzew iglastych także olejki terpenowe wreszcie 4—10% smoły. Pozostaje w retortach masa stała barwy szaro- czarnej, dość twarda, będąca odpowiednikiem koksu i stanowiąca 25— 30% wyjściowej ilości drewna. Jest to węgiel drzewny zawiera on około 80% C, 3,5—4% H, 14—16% O i trochę azotu. Jego wartość opałowa wynosi przeciętnie 6800 kcal/kg. Do celów opałowych stosuje się go jednak w bardzo ograniczonym zakresie. Natomiast w hutach żelaznych, położonych w okolicach lesistych z dala od kopalń węgla kamiennego (Ural, Szwecja), węgiel drzewny z powodzeniem zastępuje koks w charakterze substancji redukującej podczas wytapiania metalu z rud, gdyż jest w tych warunkach tańszy. Ma on nad koksem tę na- wet przewagę, że wcale nie zawiera siarki, której obecność w żelazie, nawet w niewielkich ilościach, wpływa bardzo ujemnie na jego własności.