Związki nitrozylowe

Grupa ta tworzy połączenia z szeregiem rodników ujemnych, zwane związkami nitrozylowymi, jak np. NOC1, NO SCN, NO – C104, NO – HS04, NO BF4, NO SO3F, (N0)2S207 i in. Wiele spośród tych związków w stanie stałym ma strukturę soli i w niektórych rozpuszczalnikach niewodnych, jak np. w stężonym H2SO4 lub nitrometanie, CH3N02, przewodzi prąd elektryczny, przy czym grupa NO+ wędruje do katody. Stosunkowo najlepiej poznane są halogenki nitrozylu, których własności fizyczne podane są w tablicy 47.

Chlorek nitrylu, NOC1, powstaje w wielu reakcjach, np. podczas działania stężonego kwasu azotowego na kwas solny (w wodzie królewskiej). Można go też otrzymać przez bezpośrednie łączenie chloru z tlenkiem azotu w obecności węgla aktywnego jako katalizatora: – 2NO + Cl 2NOCJ + 2 14,4 kcal.

Jest to żółtoczerwony gaz, łatwo dający się skroplić. Jak wynika z równania, jest on związkiem egzotermicznym w stosunku do swoich produktów rozkładu, dlatego nie jest substancją wybuchową. Woda hy- drolizuje go na chlorowodór i kwas azotawy: NOC1 + HaO = HC1 + HN02.

Fluorek i bromek nitrozylu zachowują się podobnie. ząsteczki halogenków nitrozylu mają kształt trójkątny, zgodnie z wzorem strukturalnym Wiązanie N—X jest silnie spolaryzowane, wskutek czego występuje znaczny moment dipolowy.