Pięciotlenek arsenu (bezwodnik arsenowy)

W przeciwieństwie do analogicznego tlenku fosforu, bezwodnik arsenowy (ciężar cząst. 229,82), nie może być otrzymany drogą bezpośredniego łączenia pierwiastków, lecz jedynie przez odwodnienie kwasu arsenowego. Jest to biała masa o gęstości 4,1 g/cm3, rozpływająca się na powietrzu wskutek przyciągania wody, z którą łączy się dając kwas arsenowy.

Kwas arsenowy, któremu przypisuje się zwykle wzór H3As04 analogiczny do wzoru kwasu ortofosforowego, otrzymuje się najlepiej przez odparowanie trójtlenku arsenu ze stężonym kwasem azotowym. Tworzy on bezbarwne kryształy rozpływające się na powietrzu i bardzo łatwo rozpuszczalne w wodzie. Skład ich wyraża się wzorem AsOj 4H20 lub też 2H3As04 H20. Podczas ogrzewania w stanie stałym hydrat ten przechodzi z początku w związek uboższy w wodę, o wzorze 3As2Os 5H20 (lub HsAsaCo), a następnie powyżej 120°C w bezwodnik AS2O5, Określone związki bezwodnika arsenowego z wodą, odpowiadające kwasom piro- i metafosforowerau, nie tworzą się podczas odwadniania kwasu arsenowego (wbrew twierdzeniu niektórych autorów dawniejszych). Znany jest natomiast wyższy hydrat o wzorze As205 7H20 (lub H3As04 2H20).

W roztworze kwas arsenowy zachowuje się jako kwas trójzasadowy o średniej mocy, znacznie jednak słabszy od kwasu fosforowego. Różni się od tego ostatniego również własnościami słabo utleniającymi, zwłaszcza w roztworze kwaśnym. Z j odo wodorem np. kwas arsenowy wydziela wolny jod, a sam redukuje się na kwas arsenawy (por. reakcję kwasu ar- senawego z jodem, § 205). Natomiast sole kwasu arsenowego, arseniany, zachowują się pod każdym względem podobnie jak ortofosforany, z którymi mają skład analogiczny. Dotyczy to zarówno ich rozpuszczalności, jak i postaci krystalicznej w stanie stałym (izomorfizm, § 100).

Ilościowe oznaczenie kwasu arsenowego można przeprowadzić tymi samymi metodami, co i kwasu fosforowego, tj. w postaci molibdeniano- arsenianu amonowego lub też arsenianu amonowo-magnezowego.

Niektóre pochodne organiczne kwasu arsenowego mają zastosowanie w lecznictwie, Arseniany sodowy i wapniowy służą w gospodarstwie rolnym i leśnym do zwalczania szkodników roślin uprawnych.