Otrzymywanie i własności – arsen cz. II

Przez szybkie oziębienie pary arsenu poniżej — 40°C powstaje tzw. arsen żółty, jako woskowata masa krystaliczna o gęstości 1,97 g/cm3, odpowiadająca pod każdym względem fosforowi białemu. Jest znacznie bardziej aktywny niż arsen metaliczny, rozpuszcza się w dwusiarczku węgla itd. Jest to odmiana nietrwała, ulegająca w zwykłej temperaturze powoli, szybciej po ogrzaniu lub pod wpływem światła, przemianie w trwałą odmianę metaliczną. Przejściowo tworzy się przy tym tzw. arsen czarny, który powstaje też przez rozkład arsenowodoru na rozgrzanych powierzchniach szklanych w postaci dobrze przylegającego ,,lustra arsenowego” o metalicznym połysku. Niektórzy chemicy nie uważają arsenu czarnego za osobną odmianę, lecz za arsen metaliczny w szczególnym stanie rozdrobnienia. To samo dotyczy też arsenu brunatnego, otrzymywanego przez redukcję związków arsenu chlorkiem cynawym w kwaśnym roztworze.

Pod względem chemicznym arsen jest pierwiastkiem podobnym do fosforu, lecz znacznie mniej czynnym. W zwykłej temperaturze łączy się bezpośrednio z chlorem i fluorem. Ogrzany w powietrzu spala się płomieniem bladoniebieskim na trójtlenek, As-i03. Stężony kwas azotowy, a także woda królewska utleniają go na kwas arsenowy. Przez bezpośrednie stapianie składników w odpowiednim stosunku można otrzymać połączenia arsenu z siarką i wieloma metalami. Z metalami, które nie wchodzą z nim w związki chemiczne, arsen łatwo tworzy stopy. Podobnie jak fosfor, arsen w swoich związkach występuje z wartościowościami — 3, +3 i H-5.

Arsen metaliczny znajduje tylko bardzo ograniczone zastosowanie techniczne. W ilości około 0,3% dodaje się go do ołowiu dla wyrobu śrutu w celu zwiększenia jego twardości oraz jego płynności w stanie ciekłym. Obecność nawet niewielkich ilości arsenu w wielu metalach czyni je kruchymi, nie nadającymi się do obróbki mechanicznej. W złocie np. wystarczy do tego zaledwie 0,1°/» arsenu. Stanowi on więc bardzo niepożądane zanieczyszczenie, zwłaszcza, że w niektórych przypadkach dokładne usunięcie go jest dość kłopotliwe. Wszystkie związki arsenu rozpuszczalne w wodzie i kwasach są silnie trujące.