Związki antymonowe cz. III

Podczas działania chlorem na SbCl3, rozpuszczony w kwasie solnym, roztwór przybiera przejściowo zabarwienie ciemnobrunatne, prawdopodobnie na skutek tworzenia się czterochlorku antymonu w myśl równań: SbClg + Cl2 = SbCl5 i SbCl3 + SbCl6 2 SbCl4.

Czterochlorek w roztworze znajduje się prawdopodobnie w postaci jonów SbCl4 i SbClw stanie równowagi z trój- i pięciochlorkiem. W stanie wolnym nie został dotąd wyodrębniony. Otrzymano natomiast wywodzące się od niego sole zespolone rubidu i cezu o wzorze ogólnym

[SbCl6], Sole te są równopostaciowe z chlorocynianami MSnCle], chloroołowianami MJJPbCle] i chloroplatynianami Mi[PtCle] (§ 254, 264,430). Należy więc przyjąć istnienie w nich antymonu czterowar- tościowego. .

Pięciobromek antymonu w stanie wolnym nie jest znany. Otrzymano natomiast bromoantymoniany MSbBrc] oraz odpowiedni kwas H[SbBrc] 3H20, a także zespoloną sól rubidową, wywodzącą się od antymonu czterowartościowego, Rb2[SbBr0],

Siarczek antymonowy, SbA> otrzymuje się jako pomarań- czowoczerwony osad zazwyczaj przez działanie kwasem solnym na tio- antymonian sodowy: – 2Na3SbS4 + 6HC1 = GNaCl -f 3H2S -j- Sb A-

Pięciosiarczek antymonu, podobnie jak i trójsiarczek, rozpuszcza się w roztworach siarczków litowców i siarczku amonowego oraz w roztworach wolnych zasad. Powstają przy tym tioantymoniany, ewentualnie obok antymonianów: Sb A + 3Sa_ = 2 [SbS4]3, – 4 Sb A + 2 40H- = 5[SbS4] + 3[Sb04A + 12HaO.

Tioantymonian sodowy, NaiSbSr,, znany powszechnie jako sól Schlippego, otrzymuje się technicznie przez wprowadzenie do wrzącego roztworu wodorotlenku sodowego trójsiarczku antymonu i wolnej siarki. Ta ostatnia tworzy z wodorotlenkiem siarczek sodowy, który wraz z nadmiarem siarki przeprowadza siarczek antymonawy w tioantymonian: – 3Na2S + 2S + Sb A = 2Na3SbS4.

Po oziębieniu roztworu wydzielają się z niego bladożółte kryształy dziewięciohydratu, Na3SbS4 9H20. Siarczek antymonowy używany był dawniej w lecznictwie pod nazwą sulfur auratum („siarki złocistej”) obecnie stosuje się go obok trójsiarczku do wulkanizacji kauczuku.

W ogólnym biegu analizy (§ 145) antymon zostaje strącony razem z kationami grupy siarkowodorowej. W obrąbie tej grupy siarczki antymonu należą wraz z siarczkami arsenu i cyny do podgrupy siarczków, rozpuszczalnych w wielosiarczku amonowym. Od arsenu daje sią antymon oddzielić dzięki rozpuszczalności jego siarczków w mocnym kwasie solnym lub też nierozpuszczalności ich w węglanie amonowym. Dla wykrycia antymonu obok podobnej doń pod wzglądem analitycznym cyny korzysta sią zwykle z tego, że żelazo wytrąca antymon z zakwaszonego roztworu jego chlorku, cyna natomiast redukuje się przy tym do jonów Sn2 i pozostaje w roztworze. Rozdział ten nie jest jednak ilościowy.

W celu ilościowego oznaczenia antymonu strąca się go zazwyczaj w postaci trójsiarczku, który bądź to waży się po wysuszeniu w strumieniu CO2 jako taki, bądź też przeprowadza drogą prażenia na powietrzu w Sb2C>4.