Tlenek węgla, CO

Ciężar cząst. 28,01, tt. = — 204,0°C, tw. = — 1G1,5°C, t. kryt. = —140,2°C, ciepło topnienia = 0,201 kacł/g-cz., ciepło parowania — 1,44 kcal/g-cz., dc = 0,793 g/cm3, Dl60 = 1,25001 g/1, dp0w = 0,967.

Otrzymywanie. Tlenek węgla powstaje podczas spalania węgla i wielu związków organicznych w przypadku niedostatecznego dopływu powietrza: – 2C(grant) + O = 2 CO -f 2 28,8 kcal . (I) lub przez redukcję dwutlenku węgla przepuszczanego nad rozżarzonym koksem: COj -i- C 2 CO — 39,43 kcal. (II)

Reakcja (II) jest odwracalna. Warunki jej równowagi zostały zbadane przez Boudouarda (1901), który znalazł, że pod ciśnieniem ogólnym 1 at w różnych temperaturach mieszanina zrównoważona w obecności stałego węgla ma skład procentowy podany w tablicy 54.

Powstaje on ponadto podczas wielu procesów technicznych, jak fabrykacja karbidu, destylacja rozkładowa węgla, otrzymywanie wolnego fosforu i in.

W laboratorium można otrzymać czysty tlenek węgla przez wkrap- lanie kwasu mrówkowego do stężonego kwasu siarkowego, ogrzanego do 100°C. Kwas siarkowy działa tu odwadniająco: HCOOII — II20 = CO . W podobny sposób działa też kwas siarkowy na kwas szczawiowy: HOOC COOH — 1I20 — CO, + CO .

Powstający równocześnie w tym ostatnim przypadku dwutlenek węgla może być pochłonięty na zimno w roztworze wodorotlenku potasowego, przez który przepuszcza się mieszaninę gazów. Również i cyjanożelazin potasowy poddany działaniu stężonego kwasu siarkowego daje tlenek węgla jako jeden z produktów rozkładu: KJTeiCN),] + 6H2S04 + 6H20 = 2K2S04 + J?eS04 -i- 3(NH4)2S04+6C0 .