Otrzymywanie i własności metalu – antymon

Antymon nie należy do pierwiastków bardzo rozpowszechnionych. Głównym jego minerałem jest błyszcz antymonowy (antymonit), Sb2S3, występujący w większych ilościach przede wszystkim w Chinach, a także w Japonii, Meksyku, Boliwii, Czechosłowacji i Jugosławii. Antymon wchodzi również w skład niektórych tiosoli zawierających poza tym ołów, miedź lub srebro, jak np, pirargiryt Ag3SbS3, jamesonit 2PbS SbÄ bournonit (Pb,Cu2)3{SbS3)2, chalkostybit CuSbS2 i in. Nieco rzadziej spotyka się tlenki antymonu: regularny senarmontyt, Sb203, rombowy walentynit o tym samym składzie oraz serwantyt, Sb2C>4. W stanie rodzimym antymon występuje niekiedy w stopie z arsenem jako minerał allemontyt.

Antymonit był znany już ludom starożytnym. Używano go mianowicie w kosmetyce do czernienia brwi. Nieco dokładniejsze wiadomości o antymonie i jego związkach znaj duj ąsię jednak dopiero u pisarzy późnego średniowiecza. Basilius Valentinus w dziele swoim pt. „Wóz triumfalny antymonu” (XV w) opisuje sposoby otrzymywania i zastosowania metalicznego antymonu oraz wielu jego związków. W wiekach XVI—XVII preparaty antymonowe stosowano na szeroką skalę w lecznictwie.

Jedynym minerałem mającym praktyczne znaczenie jako ruda antymonowa jest anty monit. Pokłady o dużej zawartości Sb2S3 poddaje się najpierw stopieniu, w celu uwolnienia od towarzyszącego złoża (tt. anty- monitu 548°C), po czym ze stopionego siarczku wydziela się antymon działaniem żelaza z dodatkiem soli: SbjSj + 3 Fe = 3FeS + 2Sb.

Rudy ubogie przeprowadza się najpierw drogą prażenia z dostępem dostatecznej ilości powietrza w czterotlenek, który następnie poddaje się redukcji węglem z dodatkiem siarczanu lub węglanu sodowego jako topnika: Sb2Ss + 502 = Sb204 -r 3S02>Sba04 + 40 = 2 Sb + 4CO.

Topnik zapobiega z jednej strony nadmiernemu parowaniu antymonu, z drugiej zaś rozpuszcza w sobie większą część towarzyszących antymonowi w rudzie znanieczyszczeń, przede wszystkim związki arsenu, żelaza, miedzi. Oczyszczanie antymonu surowego następuje przez przetapianie z niewielką ilością antymonitu i soli kuchennej. W użyciu jest też oczyszczanie na drodze elektrolitycznej.