Słownictwo kwasów i soli cz. II

Nazwy kwasów beztlenowych otrzymuje się łącząc nazwę odpowiedniego pierwiastka lub grupy atomowej (rodnika) z zakończeniem -wodorowy za pomocą łącznikowego o (kwas chlorowodorowy, cyjanowodorowy). Nazwy odpowiednich soli przyjmują końcówkę -ek (chlorek, cyjanek).

Powyższe zasady słownictwa kwasów i soli, przyjęte w 1900 r., obecnie okazują się już w wielu przypadkach nie wystarczające, tak iż aktualna jest sprawa reformy polskiego słownictwa chemicznego. Tlenek (podtlenek) chloru, C120, powstaje w wyniku działania suchym chlorem na tlenek rtęciowy: HgO -h 2 Cl2 = HgCl, + CLO.

Jest gazem barwy żóltobrunatnej o nieprzyjemnym zapachu, silnie drażniącym błony śluzowe dróg oddechowych. Jest on trzy razy cięższy od powietrza. Cząsteczka ma kształt trójkątny. Odległość Cl—O wynosi 1,70 A, kąt OCIO = 111°. Moment dipolowy cząsteczki /i = 1,69 D.

Jako związek wybitnie endotermiczny, tlenek chloru z łatwością rozkłada się wybuchowo na składniki. Wystarczy do tego lekkie ogrzanie, wstrząs (np. podczas przelewania w stanie skroplonym) lub zetknięcie z substancjami palnymi. Będąc substancją łatwo oddającą tlen, działa silnie utleniająco. W wodzie rozpuszcza się łatwo (200 obj. C120 w 1 obj. wody) tworząc z nią kwas podchlorawy.

Kwas podchlorawy, BCIO, znany jest jedynie w rozcieńczonych roztworach wodnych. Powstaje albo zgodnie z powyższą reakcją, albo obok HC1 w wodzie chlorowej w myśl reakcji odwracalnej: H20 -f Cl2 (H+ + 01“) + HCIO.

Jeśli z roztworu usunie się jony kwasu solnego w miarę ich powstawania, można otrzymać czysty roztwór kwasu podchlorawego. W tym celu skłóca się wodę chlorową z tlenkiem rtęciowym, który wiąże chlorowodór tworząc żółtobrunatny tlenochlorek. Sumaryczny przebieg reakcji wyrazi się więc równaniem: H20 + 2CI,-|- 2HgO = Hg2Cl,() + 2HC10.