Płomień. Paliwo gazowe. Palniki

Płomieniem nazywa się przestrzeń wypełnioną gazami, rozgrzanymi do temperatury świecenia na skutek zachodzącej w nich reakcji. Chodzi tu najczęściej o reakcje łączenia z tlenem. Zjawisko płomienia obser- wuje się jednak nieraz także w innych reakcjach, w których tlen nie bierze udziału (np, spalanie fosforu w strumieniu chloru). Natomiast substancje nielotne, tworzące podczas utleniania produkty również nielotne, spalają się bez płomienia, pomimo że mogą się przy tym wydzielać nawet bardzo znaczne ilości ciepła (np. spalanie magnezu).

Płomień powstający podczas spalania związków węgla z dopływem powietrza nie wystarczającym do całkowitego ich utlenienia na C02 świeci dość silnie światłem żółtym lub białym (płomień świecy, lampy naftowej, gazu świetlnego, acetylenu). Pochodzi to stąd, że wskutek niedostatecznego dostępu tlenu pewna ilość węgla wydziela się w postaci drobnych cząstek stałych, unoszących się w strumieniu gazu i rozgrzanych przez ciepło reakcji do temperatury świecenia. Można się o tym przekonać wprowadzając do takiego świecącego płomienia zimny przedmiot, np. parownicę porcelanową, na której wnet pojawi się czarny nalot sadzy. Badane w spektroskopie światło takiego płomienia daje oczywiście widmo ciągłe (§ 71).

Przez zmieszanie gazu palnego z dostateczną ilością powietrza umożliwia się całkowite jego spalanie na wodę i dwutlenek węgla. Wydzielanie węgla w postaci stałej nie ma wówczas miejsca i gaz spala się płomieniem nieświecącym.

Spalanie, tj. gwałtowne utlenianie substancji, zachodzi tylko wówczas, gdy ogrzeje się je do pewnej temperatury, poniżej której reakcja przebiega tylko powoli. Ta tzw. temperatura zapłonu dla różnych substancji jest bardzo różna, jak się można przekonać z tablicy 53.