Własności chlorowodoru. Kwas solny. Woda królewska cz. II

W 0°C pod ciśnieniem 1 atmosfery 1 litr wody pochłania 525 1 gazu, w temperaturze pokojowej około 450 1. W 15°C roztwór nasycony zawiera 42,7°/o HC1. Gęstość roztworu rośnie wraz z zawartością gazu można więc z gęstości określić jego stężenie posiłkując się tablicą 35.

Procesowi rozpuszczania towarzyszy wydzielanie znacznych ilości ciepła (17 kcal na gramocząsteczkę HC1 w dużej ilości wody). Nasuwa to przypuszczenie, że nie chodzi tu o zwykłe rozpuszczanie, lecz o pr2L- f mianę sięgającą głęboko w strukturę cząsteczek chlorowodoru, a więc właściwie o reakcję chemiczną. Reakcja polega na tym, że chlorowodór w roztworze wodnym ulega praktycznie całkowitej dysocjacji: HC1 + HaO = H30+ +C1-.

Roztwór taki wykazuje więc wszelkie cechy typowych kwasów jedno- zasadowych. Cechy te właściwe są jedynie roztworom HCI czysty chlorowodór ani w stanie gazowym, ani ciekłym nie wykazuje własności kwasu. Wodne roztwory chlorowodoru noszą nazwę kwasu solnego albo chlor owod or owego.

Wobec tego, że dysocjacja HC1 w roztworach niezbyt stężonych jest praktycznie całkowita, roztwory te nie zawierają wcale niezdysocjo- wanych cząsteczek. Wskutek tego do roztworów chlorowodoru prawo Henry’ego zupełnie się nie stosuje: w fazie gazowej nad dość stężonymi roztworami (do 4 g-cz. w litrze) zaledwie można stwierdzić obecność gazowego HC1.

Chlorowodór z wodą tworzy azeotrop ujemny o składzie 20,24°/» HCI, wrzący pod ciśnieniem normalnym w 110cC. W — 35°C ze stężonych roztworów wykrystalizowuje hydrat o Składzie HCI H20, Kryształy należą do układu trygonalnego. Jako elementy budowy występują w nich aniony Cł i kationy H30. Te ostatnie ! mają kształt płaskiej piramidy trygonalnej (por. rys. 52).