You are here: Home > Chemia nieorganiczna > Związki antymonowe cz. II

Związki antymonowe cz. II

Antymonian potasowy, K[Sb(OH)o], rozpuszcza się dość dobrze w gorącej, nieco trudniej w zimnej wodzie. Używany bywa jako odczynnik na obecność jonów sodowych, daje bowiem z nimi biały krystaliczny osad trudno rozpuszczalnego antymonianu sodowego, Na[Sb{OH)e]. Jest to jedna z niewielu trudno rozpuszczalnych soli sodowych (por. § 311).

Przez stapianie stałego pięciotlenku z tlenkami zasadowymi (CaO, BaO) w odpowiednim stosunku można też otrzymać antymoniany wywodzące się od (nie istniejących) kwasów ortoantymonowego, HaSbO/,, piroantymonowego, HSbjCk, i metaantymonowego, HSbC>3. Jednym z takich antyraonianów jest antymonian ołowiawy, otrzymywany przez stapianie emetyku z azotanem ołowiawym i chlorkiem sodowym, używany jako farba pod nazwą żółcieni neapolitariskiej.

Pięciotlenek antymonu nie tworzy z kwasami związków o charakterze soli, nie wykazuje więc własności zasadowych. Wywodzące się od Sbv halogenki zachowują się jak halogenki niemetali. W stanie wolnym otrzymano pięciofluorek, SbFj, i pięciochlorek SbCls-

Pierwszy z tych związków powstaje przez długotrwałe działanie suchego fluorowodoru na pięciochlorek antymonu jako bezbarwna oleista cie.cz o gęstości 3,12 g/cm-1 w 20cC, krzepnąca w 8,3°G i wrząca w 143°C. Z fluorkami metali jednowartościowych tworzy kompleksowe fluoroantymoniany o wzorze MSbF6.

Pięciochlorek, SbCl, powstaje przez działanie wolnym chlorem w nadmiarze na metaliczny antymon lub lepiej jeszcze na trójchlorek antymonu. W stanie zupełnie czystym jest bezbarwny, zwykle jednak tworzy ciecz o gęstości 2,35 gJ’cm:,t zabarwioną na kolor żółtawy, krzepnącą w 2,8°C na białą masę krystaliczną. Sieć przestrzenna stałego pięciochlorku należy do układu tetragonalnego i zbudowana jest z cząsteczek mających kształt podwójnej piramidy trójkątnej (podobnie jak cząsteczki PCI5, por. rys. 103). Długość wiązań Sb—Cl w płaszczyźnie trójkąta wynosi 2,29 A, a wiązań wierzchołkowych — 2,34 A. W próżni SbCls daje się destylować bez rozkładu pod ciśnieniem normalnym wrze w około 140°C, dysocjując przy tym częściowo na SbCLj i CI2, Łatwo oddaje też chlor niektórym związkom organicznym, stąd znajduje niekiedy zastosowanie w preparatyce organicznej jako środek chlorujący. Woda hydrolizuje go na HC1 i uwodniony tlenek antymonowy.

Przez przyłączenie chlorków litowców powstają z pięciochlorku antymonu sole kompleksowe o ogólnym wzorze MT[SbCl6], zwane chlo- roantymonianami. Wykazuje on też skłonność do tworzenia związków addycyjnych z wieloma substancjami organicznymi.

Leave a Reply