You are here: Home > Chemia nieorganiczna > Tlenki i kwasy tlenowe jodu cz. III

Tlenki i kwasy tlenowe jodu cz. III

Kwas nadjodowy, HsJOfi, powstaje przez działanie kwasem siarkowym na jego sól barową: Ba5(JOe)3 + 5H2S04 = 5EaSO4 + 2H5JOs. Tworzy bezbarwne kryształy, rozpływające się na powietrzu i topniejące w 128°C. Jednakże już od 115DC rozpoczyna się rozkład kwasu nadjodowego, podczas którego traci on nie tylko wodę, ale również i tlen, przechodząc powyżej 150°C w pięciotlenek jodu. Jest kwasem słabszym niż kwas jodowy. Jako kwas pięciozasadowy tworzy obok soli obojętnych także różnego rodzaju sole kwaśne. Sole te noszą nazwę nadjodanów. Można je utrzymać bądź przez ogrzewanie stałych jodanów (I), bądź przez ich utlenianie chlorem (II), bądź wreszcie na drodze elektrolitycznej (III): 5Ba(J03)2 = Ba5( J06)2 + 4 J2 + 902, (I) JO + Cl + 6 OH“ = JO“ + 2 Cl“ + 3H20, (II) JO3 3HaO = JOg -|-6n+-|-20. (ITI)

Obok nadjodanów typu MJOg znane są też inne, wywodzące się od kwasów uboższych w wodę, a mianowicie: mezonadjodany, MjJOg dwunadjodany, MjJ2Oa wreszcie metanadjodany, MrJ04, odpowiada jące nadchloranom. Nadjodany są mniej trwałe od jodanów (różnica z nadchloranami), są wiąc silniejszymi środkami utleniającymi. Prawie wszystkie są w wodzie trudno rozpuszczalne. Nadjodan sodowy występuje w niewielkiej ilości obok jodanu w saletrze chilijskiej.

Prócz pięciotlenku znane są jeszcze dwa związki tlenowe jodu o składzie J409 i J2O4. Nie są to jednak tlenki w ścisłym znaczeniu. Uważa się je mianowicie za związki o charakterze soli kwasu jodowego, w których rolę składnika elektrododatniego spełnia atom jodu trójwartościowego lub wywodząca się od niego grupa jednododatnia JO+. Jeśli więc dla kwasu jodowego przyjmie się wzór budowy analogiczny do wzoru budowy kwasu chlorowego: należałoby tamtym związkom przypisać wzory:

Tego rodzaju związków, w których jod występuje w charakterze pierwiastka elektrododatniego, znamy więcej. Do nich należą otrzymane przez Fich tera sole: nadchloran Jni(C104)3 2H2O, siarczan J2+III(S04)3, fosforan Jm(P04) oraz mniej trwałe, wywodzące się od jodu jednododatniego: JrC104, JJ(CN), J!(CNS), JI(N3) (por. także omówione w § 137 związki JC1 i JCI3). Znane są także, aczkolwiek znacznie mniej liczne i bardzo nietrwałe, analogiczne związki bromu. Istnienie ich dowodzi, że w pierwiastkach tych, szczególnie w jodzie, który ma większą liczbę atomową, występują już pewne cechy pierwiastków elektrododatnich.

Leave a Reply